Czy endometrioza jest uleczalna?

Endometrioza to choroba przewlekła objawiająca się najczęściej bólem i dyskomfortem. Jest to jedna z najbardziej bolesnych chorób oraz jedna z głównych przyczyn niepłodności. Nic więc dziwnego, że każda endopacjentka, zastanawia się, czy objawy będą towarzyszyły jej już zawsze i szuka sposobów na to, jak radzić  sobie z chorobą na co dzień. Jeśli te pytania zaprzątają głowę również Tobie, jesteś w odpowiednim miejscu – w tym artykule kompleksowo odpowiadamy na pytanie, czy endometrioza jest uleczalna oraz przedstawiamy wyniki najnowszych badań dotyczących możliwości jej leczenia.

Możliwości leczenia endometriozy

Endometrioza jest schorzeniem przewlekłym i niestety na ten moment nie dysponujemy metodami leczenia, dzięki którym moglibyśmy pozbyć się jej raz na zawsze. Oznacza to, że zaliczamy ją do chorób nieuleczalnych, ale nie jest to jednoznaczne z tym, że nie mamy żadnego pola do działania, a Ty jesteś skazana na życie w bólu i dyskomforcie. Nie można całkowicie wyleczyć endometriozy, ale można spowolnić jej progresję, złagodzić objawy oraz zmniejszyć ryzyko powikłań. Dobrze dobrana terapia umożliwia:

• Zmniejszenie bólu podczas miesiączki i współżycia,
• Zmniejszenie przewlekłego bólu miednicy mniejszej,
• Złagodzenie objawów żołądkowo-jelitowych, które często towarzyszą endometriozie,
• Zmniejszenie ognisk endometrialnych,
• Spowolnienie postępu choroby,
• Zredukowanie ryzyka powikłań choroby takich jak choroby sercowo-naczyniowe, czy niektóre nowotwory (np. nowotwór szyjki macicy),
• Wsparcie płodności, 
• Przygotowanie do ciąży naturalnej oraz in vitro,
• Poprawę codziennego samopoczucia i komfortu.

Mimo że nie możemy całkowicie pozbyć się endometriozy, możemy sprawić, że mimo choroby będziesz czuła się lepiej, pewniej i bezpieczniej, dlatego jest o co walczyć! Szukasz lekarzy, którzy zaplanują dla Ciebie odpowiednie leczenie? Koniecznie sprawdź naszą listę polecanych specjalistów. A jeśli chcesz dowiedzieć się więcej o tym, jakie objawy powinny Cię zaniepokoić w kontekście endometriozy, zajrzyj do naszego artykułu „Jakie są objawy endometriozy?”. 

Skuteczność leczenia endometriozy 

Leczenie endometriozy powinno być kompleksowe i dobrane indywidualnie – nie ma jednej drogi dla każdej endopacjentki. Czasem wystarczą zmiany w diecie i stylu życia, a czasem konieczne będą interwencje chirurgiczne. Twój lekarz omówi z Tobą wszystkie możliwości, wśród których dostępne są m.in.:

• Dieta i suplementacja przeciwzapalna,

• Fizjoterapia uroginekologiczna,

• Leczenie farmakologiczne (hormonalne),

• Laparoskopowe usuwanie zrostów i ognisk endometrialnych,

• W przypadku chęci zajścia w ciążę i problemów z płodnością – procedurę in vitro.

Leczenie hormonalne  polega najczęściej na stosowaniu złożonych doustnych środków antykoncepcyjnych, progestagenów i agonistów hormonu uwalniającego gonadotropinę (GnRH). Badania potwierdzają, że leczenie to prowadzi do klinicznie istotnej redukcji bólu w porównaniu z placebo.  Jednak u 11% do 19% kobiet z endometriozą leki hormonalne mogą okazać się nieskuteczne w redukcji bólu, a u 25% do 34% pacjentek ból miednicy może nawracać w ciągu 12 miesięcy od zaprzestania leczenia hormonalnego. Farmakoterapia jest często leczeniem pierwszego rzutu, ale mimo stosowania leków ważne jest też wsparcie dietetyczne i fizjoterapeutyczne. 

A co z leczeniem chirurgicznym? Interwencja chirurgiczna stosowana jest jeśli nie działają mniej inwazyjne sposoby, takie jak leczenie hormonalne, dieta, suplementacja i ogólna zmiana stylu życia. Dzięki operacji wykonanej przez doświadczonego lekarza, możliwe jest usunięcie zmian endometrialnych i zrostów, które te zmiany wywołują. Statystyki dotyczące skuteczności tych zabiegów są bardzo zróżnicowane, a wskaźniki nawrotu endometriozy po operacji wahają się od 6 do 67%. Nie jest do końca jasne, co sprawia, że u niektórych kobiet endometrioza nawraca, a u innych nie, co niestety utrudnia zaplanowanie długoterminowych efektów. Dlatego jeśli zdiagnozowano u Ciebie endometriozę i zaproponowano Ci od razu leczenie chirurgiczne, skonsultuj tę diagnozę z innym specjalistą. Operacja, jeśli nie wynika ze stanu nagłego, nie powinna być pierwszą metodą leczenia endometriozy. 

Najbardziej inwazyjna metoda leczenia endometriozy, czyli histerektomia (chirurgiczne usunięcie macicy), może być rozważana u kobiet, które nie reagują na inne metody leczenia i nie planują posiadania dziecka. Jednak około 25% pacjentek poddanych histerektomii z powodu endometriozy doświadcza nawrotu bólu miednicy, a 10% poddaje się dodatkowym zabiegom chirurgicznym, takim jak usunięcie zrostów, w celu złagodzenia bólu. Skuteczność operacji w łagodzeniu bólu i poprawie płodności zależy w dużym stopniu od stopnia zaawansowania choroby. Warto też podkreślić, że nieprawidłowości w obrębie mięśni dna miednicy oraz nieprawidłowy styl życia mogą przyczyniać się do przewlekłego bólu miednicy nawet po operacji, co wskazuje na złożoność choroby, jaką jest endometrioza i konieczność holistycznego podejścia. 

Jakie płyną z tego wnioski? Nie ma jednej skutecznej metody, która sprawdzi się u każdej kobiety z endometriozą. Proces leczenia wymaga interdyscyplinarnej współpracy kilku specjalistów: ginekologa, dietetyka, fizjoterapeuty uroginekologicznego, a często również psychologa. Zwykle konieczne jest zastosowanie kilku metod, aby zaobserwować najlepszy efekt. Niestety nie zawsze udaje się dobrać najlepsze postępowanie podczas pierwszej wizyty, dlatego warto dać sobie czas i współpracować z osobami, którym ufasz i które sprawiają, że czujesz się dobrze zaopiekowana. 

Podsumowanie

Endometrioza jest częstą przyczyną bólu miednicy i dotyka około 10% kobiet w wieku rozrodczym. Terapia hormonalna jest leczeniem pierwszego rzutu u kobiet, które w najbliższym czasie nie planują ciąży, jednak po zaprzestaniu leczenia, ból może powracać. Chirurgiczne usunięcie ognisk endometriozy może zostać przeprowadzone, jeśli terapie hormonalne są nieskuteczne lub przeciwwskazane, a histerektomia może być rozważona, jeśli leczenie farmakologiczne i chirurgiczne usunięcie ognisk nie złagodzą objawów. Niestety metody chirurgiczne również są obarczone ryzykiem nawrotu objawów, dlatego leczenie endometriozy wymaga kompleksowego podejścia i współpracy kilku specjalistów. 

Źródła:

1. Habib N. Impact of lifestyle and diet on endometriosis: a fresh look to a busy corner, https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/36199735/  [dostęp: 21.10.2025]
2. Neri L. Diet and Endometriosis: An Umbrella Review, https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC12192176/ [dostęp: 21.10.2025]
3. Tsamantioti E. Endometriosis, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK567777/ [dostęp: 20.10.2025]
4. Harrison R. Efficacy of medroxyprogesterone treatment in infertile women with endometriosis: a prospective, randomized, placebo-controlled study, https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/10899492/ [dostęp: 20.10.2025]
5. Selçuk I. Recurrence of endometriosis; risk factors, mechanisms and biomarkers; review of the literature, https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC3881735/ [dostęp: 20.10.2025]
6. Becker C. Reevaluating response and failure of medical treatment of endometriosis: a systematic review, https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28668150/ [dostęp: 20.10.2025]
7. Bulletti C. Endometriosis and infertility, http://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/20574791/ [dostęp: 20.10.2025]
8. Pasalic E. Endometriosis: Classification, pathophysiology, and treatment options, https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/37844487/ [dostęp: 20.10.2025]
9. Chen L. A Lifelong Impact on Endometriosis: Pathophysiology and Pharmacological Treatment, https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/37108664/ [dostęp: 20.10.2025]
10. Hansen M. Reproductive prognosis in endometriosis. A national cohort study, https://mail.google.com/mail/u/0/#inbox  [dostęp: 20.10.2025]
11. As-Sanie S. Endometriosis: A Review, https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/40323608/ [dostęp: 20.10.2025]